Oda yetkilileri, 26 yıl önce yaşanan büyük felaketin Türkiye’nin deprem gerçeğini tüm çıplaklığıyla ortaya koyduğunu belirterek, Marmara Depremi’nin etkilerinin yalnızca can ve mal kayıplarıyla sınırlı kalmadığını, aynı zamanda toplumda derin bir travma yarattığını ifade etti. Açıklamada, İstanbul başta olmak üzere Marmara Bölgesi’nde deprem endişesinin bugün hâlâ sürdüğü, bu endişenin de “haklı gerekçelere dayandığı” dile getirildi.
6 Milyon Yapı Riskli
Yönetim Kurulu, TBMM raporları ve bakanlık açıklamalarına göre Türkiye’de yaklaşık 6 milyon yapının riskli durumda olduğuna dikkat çekerek, “Bu sayı toplam yapı stokunun yüzde 60’ına denk geliyor. Üstelik bu binaların hangileri olduğu bile bilinmiyor” dedi.
Toplanan Vergiler, Harcanan Kaynaklar
17 Ağustos Depremi sonrası getirilen Özel İletişim Vergisi ile 2025 yılı başına kadar 40,2 milyar dolar toplandığını hatırlatan oda, 2012’de başlayan kentsel dönüşüm sürecinde ise 2024’e kadar merkezi bütçeden yalnızca 480 milyar TL harcandığını belirtti. Açıklamada, “12 yılda riskli yapılardan sadece yüzde 4’ü dönüştürülebildi. Üstelik bu dönüşüm çalışmaları çoğunlukla rantı yüksek bölgelerde yoğunlaştı” ifadeleri yer aldı.
6 Şubat Depremleri ve Verilmeyen Sözler
6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından 319 bini bir yıl içinde olmak üzere 650 bin konutun teslim edileceği sözünün verildiğini hatırlatan İnşaat Mühendisleri Odası, “30 ayda ancak 250 bin 636 bağımsız bölüm teslim edildi. Bu, verilen sözün sadece yüzde 32’sine tekabül ediyor” dedi.
“Rantı Değil, İnsanı Önceleyin”
Açıklamanın sonunda, “Deprem, doğal bir olaydır; afete dönüşmesi ise tamamen insan kaynaklıdır. Bilimsel bilgi ışığında hareket edildiğinde depremler felakete dönüşmez. Toplumun yaşam hakkı, siyasal ve ekonomik çıkar hesaplarına kurban edilemez” ifadelerine yer verildi.
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, yapı denetiminin kamusal bir hizmet olarak yeniden örgütlenmesi ve meslek odalarının sürece dahil edilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Rantı önceleyen değil, insanı önceleyen bir kentleşme anlayışı derhal hayata geçirilmelidir” çağrısında bulundu.