ENFLASYONUN ASIL SAHİPLERİ
Enflasyon fiyatları nasıl belirli bir seviyede tutulabilir? Sadece fiyatlara bakarsanız , yanılırsınız. Bu faiz ve rant ekonomisinde ve bu ekonomiyi destekleyen alt unsurları vardır. İmar düzenlemesiyle ve ördek müşteriye hitap eden esnafların pozisyonuyla bir kişinin bir gecede zenginleşmesi formüllerini ayrı ayrı masaya yatırmadan ve çözmeden bu fiyatları bir seviyede tutamazsınız. 10 lira olan ekmeğin bir anda 15 lira olması gibi, maliyeti etkileyen girdi fiyatlarıyla her ne kadar etkili olsa da, üreticileri ve imalatçıları zayıflatan, ancak aradaki satıcı ve komisyoncuları besleyen unsuru bilmeden çözemezsiniz.
Bir tacirin , 10 a aldığını yüze satmak istemesi , insanın tabiatında vardır. Ancak, bu 10 liraya aldığını 100 e satıp satamayacağı konusu , sadece arz ve talep dengesine göre değil, ortada adaleti ve hakkaniyeti sağlayacak bir devlet yoksa olabilir.
Sebze pazarındaki satıcı esnaf veya komisyoncu tacir, üreticiden aldığını, yüksek fiyata satmak isteyecektir. Bir kilo domatesi tarladan 10-15 liraya alırken, pazarda 50-60 liraya satılmasını sağlayan nedir. ? Evet “serbest ekonomi” dediğimiz şeydir. Eğer bir manav veya sebze pazarındaki satıcı esnafı, bir kilo domatesten 30 lira kazanmıyorsa, satmak istemiyor. Sonuç şöyle aracı, bir kilo üründen 30 veya 40 lira kazanıyor. Peki, üretici aynı kazancı elde edebiliyor mu? Bir kilo domatesin maliyet fiyatı 25 ila 30 liraya çıkmışken, elindekini 25 liraya satması neyi ifade eder? Asıl kazanması gerekken üretici olması gerekirken, serbest ekonomi dediğimiz bu kapitalist ekonomide bu fiyatları belirleyen unsur nedir? Çünkü herkes sebze satıcısı olamaz, herkes manav dükkanı açamaz. Altındaki asıl unsur, ticari alan olarak imar planında yatıyor.
Siz bir kısım tarım arazilerini kısıtlayıp, “ticari alan” dır ve “turizm alanı”dır , “konut alanı” dır diye vasıflandırdığınızda; bir metre kare tarım toprağı ile bir metre kare arsa ve ticari alan arasındaki korkunç reel fiyat farkı, bu fiyatların durdurulamaz yükselişinin asıl sebebidir.
İmar düzenlemesi kanunu kim yapıyor ? TBMM . Bu imar düzenlemesini araziye kim uyguluyor ? Belediyeler ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
Sonuç şu, imar düzenlemesi ve rant ekonomisiyle bir kişiyi bir gecede hiç çalışmadan ve üretmeden zengin etme projesini uyguluyorsunuz. Enflasyon dediğimiz canavarı kim üretiyor ? Hiç çalışmadan ve üretmeden kazananlar; diğer taraftan , aldığını üç beş kat üstüne koyarak satan, aslında bu imarla ve kendilerine tanınan üstün ayrıcalıklara sahip olan esnaf ve tacirlerdir.
Halbuki, bir satıcı üreticiden aldığı alış fiyatını , satış fiyatının yanına yazsa , “ben bu patlıcanı tarladan 5 liraya aldım ve sana şimdi 60 lira satıyorum” pozisyonuna bir sokulsa, psikolojik olarak mesele kısmen çözülür. “Devlet” dediğimiz varlık, satıcıya dese ki , “ alış fiyatını, satışı fiyatının yanına yazmakla birlikte, alış fiyatının üstüne yüzde yüz koyamazsın” iki katına satmaya , satış yasağı getirse ne olur? Hiçbir satıcı üreticiden- tarladan domatesi, patlıcanı , karpuzu 5 liraya almak istemeyecektir. Çünkü beş liraya alsa, 10 liradan fazlaya satamayacak. Adam alışmış bir kilodan 30-40 liradan daha aşağı kar yapmamaya. Ne yapacak tarladan 30 liraya alırsa 60 liraya satabilecek. Böylece üretici de 25 liraya üretip, belki de 30 liraya satarak yaşamaya çalışacak.
Sonuç şöyle, üretici isen bir kilo maldan ancak 5 veya 10 lira kazanabilirsin; ancak aracı isen bir kilodan yine 30- 40 lira kazanabilirsin. Artık devletin yani belediyelerin ve bakanlığın aslında kimin yanında olduğu açıkça görünmüyor mu ?
Peki ticaret bakanlığı veya belediyeler bunun böyle bir çözümü olduğunu bilmiyor olabilir mi ? Bence biliyorlardır. Peki bildikleri halde, bu konuda , hiçbir hareket yoksa, neyi düşünmeliyiz? Bu konuda ülkeyi yöneten ve yönetmeye talip siyasi partilerimizin ürettiği bir tek projesi ve çözüm yolu var mı? Ben bilmiyorum ve görmedim,
Eğer Ticaret Bakanlığı ve Belediye yöneticileri, enflasyonu ve rant ekonomisine karşı bir şeyler yapmak istiyorlarsa, önce imar rantını, faiz rantını , konut rantını kaldırdıktan sonra; yani bir metrekare tarım toprağı fiyatınıu, bir metrekare arsa ve ticari- turizm alanı fiyatlarıyla eşitleyerek üreticilerin ve tüketicilerin yanında yer alabilirler. Bu ülkede üretici kazanmıyorsa, faizci ve kiralayanlar ve denetimsiz esnaflar, tacirler kazanıyorsa, siyasi partileri de, bunlar besliyor ve idare ediyorsa; artık siz enflasyonu da, dövizi de durduramazsınız; çünkü ekonomik düzen rantçılarda, havadan kazananlara göre dizayn edilmiş demektir.
